بررسی ترکیبات شیمیایی اسانس برگ و گل دو گونه salvia syriaca l. و salvia reuterana boiss. جمع آوری شده از منطقه بروجرد

مقدمه: جنس salvia متعلق به خانواده نعناعیان (lamiaceae) و شامل 700 تا 900 گونه در سرتاسر جهان می باشد. در ایران 57 گونه از این جنس شناسایی شده که تعدادی از آنها بومی می باشند. گیاهان متعلق به این جنس دارای خواص دارویی بوده و در طب سنتی مورد استفاده قرار می گیرند. هدف: در این مطالعه مواد تشکیل دهنده موجود در اسانس حاصل از دو اندام برگ و گل های دو گونه salvia جمع آوری شده از منطقه بروجرد مورد بررسی و مقایسه قرار گرفتند. روش بررسی: دو گونه salvia syriaca l. و saliva reuterana boiss. در خردادماه 1383 از منطقه بروجرد جمع آوری و پس از خشک کردن در سایه، از برگ ها و گل های آنها به طور جداگانه به روش تقطیر با آب با استفاده از دستگاه کلونجر اسانس گیری شد. اسانس به دست آمده با دستگاه gc/ms مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: مواد اصلی در اسانس برگ های s. reuterana شامل بتا کاریوفیلن (14/13 درصد)، اسپاتولنول (39/12 درصد) می باشد. ولی در برگ های گونه s. syriaca اسپاتولنول (63/18 درصد)، بورنیل استات (49/10 درصد)، آلفا کادینن (25/10 درصد) و دلتاالمن (91/7 درصد) به وفور یافت می شوند. همچنین مواد اصلی اسانس گل های s. reuterana شامل بتاکاریوفیلن (00/15 درصد)، ایزواسپاتولنول (75/7 درصد)، بورنیل استات (85/5 درصد) و بتاالمن (98/5 درصد) و در گل های گونه s. syriaca اسپاتولنول (39/21 درصد)، بورنیل استات (57/9 درصد)، جرماکرن ب (37/8 درصد)، آلفاپینن (12/6 درصد)، دلتاکادینن (75/5 درصد) و دلتاالمن (34/5 درصد) بیشترین میزان مواد را به خود اختصاص می دهند. نتیجه گیری: یافته های این مطالعه نشان می دهد که ترکیبات موجود در اسانس برگ ها و گل های نمونه های مورد بررسی متفاوت بوده و حتی محل تجمع یک ماده (اسپاتولنول) در دو گونه مختلف نیز متفاوت است. ماده عمده موجود در گونه s. reuterena بتاکاریوفیلن و ماده عمده موجود در گونه s. syriaca اسپاتولنول می باشد. مواد عمده شناسایی شده عبارتند از: بتا کاریوفیلن، اسپاتولنول، جرماکرن ب، بورنیل استات و دلتاالمن.